SOSYAL MEDYANIN GELENEKSEL SPOR MEDYASI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Spor, dünya tarihin önemli bir kültürel aktivitesi olmuştur. Sporlar ilk kez Yunanistan’da kurulmuş ve ilk Olimpiyat Oyunları MÖ 776’da Olympia’da oynanmış ve MS 393’e kadar kutlanmıştır. Bu organizasyon her dört yılda bir yapılmıştır. Başlangıcında tek bir sprint etkinliği olan organizasyon daha sonraları ayak yarışı, çıplak ve zırhlı koşu, boks, güreş, pankreas (boks ve güreş karışımı bir spor dalı), atlı araba yarışı, uzun atlama, cirit atma ve disk atma sporları ile çeşitlendirilmiştir.

Günümüzün en popüler sporlarından biri kuşkusuz futbol. Her ne kadar futbolun başlangıcı ve başkenti İngiltere olarak bilinse de gerçek farklı. Futbolun kökeni arkeolojik kazılar sonucunda edinilen bulgulara göre, ayakla topa vurma oyununun Sümerlere kadar uzandığı ortaya çıkmıştır. Arkeolojik bulgular ışığında anlaşılıyor ki Çinlilerin, askeri bir eğitim için futbola çok benzer bir eğitim yaptığı ve buna Cuju adını verdikleri ortaya çıkmıştır.

Futbol, tarihi ister Sümerlere kadar uzansın ya da İngiliz icadı olarak kabul edilsin, hiç şüphesiz dünya nüfusunun önemli bir parçasını etkilen bir spor dalıdır.

Futbolun geçmişini ve günümüzü anlatan en güzel cümlelerden biri ‘’ eskiden fakirler oynar zenginler izlerdi, şimdi zenginler oynuyor fakirler seyrediyor’’ denilebilir. Sosyal medyanın gücü ve etkisi ortaya çıkmadan önce geleneksel basın aracılı ile güncel haberleri takip eden spor severler, şimdilerde sosyal medyadan takip ediyorlar. Anında haber verme gücü olan sosyal medya, geleneksel haberciliğin önüne geçmiş durumda.

Sosyal Medya ve Geleneksel Spor Medyası

a.     Sporcular üzerinde etkileri

Geçmiş dönemlerde sporcuların özel hayatları, giyimleri, yedikleri içtikleri, sosyal yaşantıları çok bilinmiyordu. Bu gizem hayranları tarafından daha ilgi çekici bulunuyordu. Günümüz sporcularının özel sayfalarından neredeyse her hareketlerini takip etmek mümkün oluyor. Geleneksel medya döneminde sevdiğiniz bir sporcunun posterine erişim sağlayabiliyorken günümüzde sosyal medya aracılığı ile tüm bilgilerine erişmek mümkün olabiliyor. Çoğu marka, sporcularla sponsorluk anlaşmaları yaparak kişisel sayfalarında da ürünlerin tanıtımını yapmalarını istiyorlar. Sporcular için bu anlaşmalar spordan kazandıklarından çok daha fazla kazanmalarını sağlıyor. Sosyal medya sayesinde tüm dünyada tanınırlık kazanıyorlar ve çok daha geniş kitlelere ulaşabiliyorlar. Bu tanınırlık beraberinde para ve şöhret getiriyor.

b.     Sosyal Medyanın Sporcular Üzerinde Yarattığı Olumsuz Etkiler.

Şöhret ve para çoğu insanın hayallerini süsler, getirdiği sorumluluklar büyük karakter ister.

Geleneksel gazetecilik zamanlarında, başarılarıyla zaman içinde ünlenen sporcular, günümüz medyasında bir gecede üne kavuşabiliyorlar. Attıkları bir gol anında trend olabiliyor, ya da yaptıkları bir hareket, söyledikleri biz söz. Spora ciddi yatırımlar yapılıyor, ciddi paralar harcanıyor, bazı takımların değeri bir ülkenin yıllık gelirinden fazla olabiliyor. Spor küresel çapta bir endüstri haline dönüştü. Bu endüstriyi, Sporcuların yetişmesini sağlayan tesisler, akademiler, okullar ve onları yetiştiren hocalar, sporcuların takımlar arası transferlerini yapan menajerler, genç yetenek avcıları scout ekipleri, spor salonları, stadyumlar, alt kademeden üst kademeye kulüp çalışanları ve spor yorumcuları, spor pazarlaması, spor ürünleri, spor medyası, spor teknolojileri, spor işletmeleri, spor organizasyonları ve spor teşkilatları oluşturmaktadır.

Spor sektörünün her geçen gün büyümesinin, yatırımların artmasının yanında sosyal medyanın da gücünü arttırıyor. Geleneksel medya gibi kontrolü olan bir yapıdan kontrol edilemeyen bir sosyal medya yapısına geçiş beraberinde birçok olumsuz etki yarattı.

Sosyal medya organlarında özgürce kişisel blog, kişisel profil, video uygulamaları açabilen her kişi ilgilendiği spor dalı hakkında, eğitimi olmaksızın istediği yorumu yayınlamaya başladı. Sosyal medya üzerinden yapılan haberler ya da yorumlar bazen gerçeği yansıtmamakla birlikte sadece kişinin popülerliğini arttırma çabası nedeniyle sporculara zarar vermeye başladı. Özellikle transfer dönemlerinde yapılan haberler hep kulüplere hem de sporculara ciddi zararlar verebiliyor. Günümüzde birçok örneğini görebiliyoruz, oyuncunun ve kulübünün haberi olmadığı halde haberi yayınlanıp sözde transfer olacağı kulübünden aynı şekilde haberi olmaksızın transfer haberi yapılabiliyor. Sporcu için bu süreç ciddi sorunlar çıkarabiliyor, takım taraftarları milyonlarca mesaj yayınlayıp sporcu üzerinde baskı oluşturabiliyor, aynı zamanda kulüp başkanları da bu baskıdan nasiplerini alıyorlar.

Sosyal medyada en marjinal, en iddialı yorumları yapan kişiler popüler olabiliyor, bu yorumlar artık sporcunun özel hayatına kadar girebiliyor. Günümüz genç sporcuların bazıları profesyonel yönlendirmelerle sosyal medyayı iyi yönetebiliyor, alt yapıdan aldığı eğitim, kulüp politikaları gibi faktörler pozitif yönde sporculara yardımcı olabiliyor. Ancak çok genç yaşta büyük paralara sahip olabilen çoğu genç için yaptığı sporun önüne geçebiliyor sosyal medya.

Sosyal medyanın gücü ilk olarak Brezilya Milli Takımı’nın efsane oyuncularından birinin ciddi bir sakatlığı olmasına rağmen, sponsoru olduğu firmanın on dakika bile olsa maça ilk on birde çıkmalı baskısını yaptığın da hissedilmeye başlanmıştı. Ve futbolcu kendisine özel üretilen kramponları gösterebilmek adına o maça ilk on birde çıkmış ve sakatlanarak oyunu terk etmişti.

Sosyal Medya Spordan Neleri Götürdü

Sosyal medya, sporcuların istatistik verileri, gösterdikleri performans, müsabaka içi analizler gibi sporu spor yapan olgular ile ilgilenmiyor artık. Müsabakalar öncesi ve sonrası yapılan açıklamalardan, tartışmalardan ve polemiklerden besleniyor. Bu anlamda özellikle spor müsabakalarından sonra sporcunun adrenalin seviyeleri henüz düşmemişken yaptıkları açıklamalar en az bir hafta yorumlanıyor. Çoğu yorumcu sporcunun yorumunu ilgi çekici hale getirmek için kendinden yorumlar katıyor ve en dikkat çekici başlığı atmak için adeta yarış başlıyor.

Müsabakalardaki takımların eksikleri, teknik analizleri, taktik yapıları hakkında bilgi verici yazılar ve yorumlar yapan geleneksel medyanın yerini alan sosyal medya genellikle sporcular arası gerilim, hocalar arası polemikler, başkanların açıklamaları üzerine yoğunlaşmaktadır.

Sosyal medya, sporun keyif verici, insanları eğlendirici taraflarını alıp yerine daha çok kaos getirmektedir.

Sosyal Medyanın Yükselişi Geleneksel Medyanın Sonu

Sonuç olarak sosyal medya her geçen gün yeni teknolojilerle gücünü arttırmaya devam edecek. Yapay zekanın da etkisiyle sosyal medyanın gücü kat ve kat artacak.

Geleneksel medya tek yönlü bir iletişim sistemidir, sosyal medya ise çift yönlü bir iletişim sistemine sahiptir. Sosyal medya, sporcular ile taraftarların birbirleri ile etkileşim halinde olmalarını sağlayan bir yapıdır.

Sosyal medya, spor dünyasında bilginin hızla yayılmasını, spor etkinliklerinin daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlamış ve sporla ilgili haberlerin, olayların paylaşılabilmesine olanak sağlamıştır.

Sosyal medya, spor müsabakaları sırasında izleyicilere pozisyonlara anında tepki verme, düşüncelerini paylaşma, diğer taraftarlarla bağlantı kurma olanağı sağlayarak spor deneyimini daha dinamik ve katılımcı hale getirmiştir.

Sosyal medya organlarının sunduğu hız, erişim, etkileşim kanalları, geleneksel medyanın tek yönlü iletişim modeline karşı daha cazip bir alternatif sunmuştur.

Son olarak spor kulüpleri geleneksel medya kuruluşlarından bağımsız kendi sosyal medya hesapları üzerinden doğrudan taraftarlarına ulaşabilmektedirler.